Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο νομό μας.

Γράφει ο Ιωάννης Σελιμάς
Περιβαλλοντολόγος-Μ.sc Οικονομική & Περιφερειακή Ανάπτυξη
Σύμβουλος Διαχείρισης Περιβάλλοντος Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου
Εργαστηριακός Συνεργάτης ΤΕΙ Μεσολογγίου

NA AΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟ ΚΛΙΜΑ…
Η ανάγκη στρατηγικής αλλαγής προτύπου ανάπτυξης για τον νομό Αιτωλοακαρνανίας πηγάζει από την προβληματική κλαδική διάρθρωση της τοπικής οικονομίας που έχει αρνητικές συνέπειες στην απασχόληση, την παραγωγή πλούτου αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Η αναδιάταξη του παραγωγικού συστήματος και η ολοκλήρωσή του στο πλαίσιο των νέων ευρωπαϊκών συνθηκών, φαίνεται αναγκαία τόσο για την επίτευξη ανταγωνιστικότητας όσο και για την μετάβαση του οικονομικού συστήματος από μια φάση απλής μεγέθυνσης σε διαδικασία Αειφόρου Ανάπτυξης.
Το εξωτερικό πλαίσιο των Ευρωπαϊκών πολιτικών που συγκροτείται από την υπογραφή του πρωτοκόλλου του Κυότο για την Κλιματική Αλλαγή , τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική καθώς και τη Στρατηγική της Λισσαβόνας είναι αρκετά ευνοϊκό σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νομού Αιτωλοακαρνανίας για την εφαρμογή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας. Η έμφαση δίνεται κυρίως στην ανάπτυξη μικρών υδροηλεκτρικών εργοστασίων λόγω του έντονου υδρολογικού δικτύου, στην παραγωγή βιοκαυσίμων από ενεργειακά φυτά καθώς και στην δημιουργία αιολικών πάρκων λόγω του υψηλού αιολικού δυναμικού σε κάποιες περιοχές του νομού. Η επίτευξη περιβαλλοντικής προστασίας, με οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη είναι εφικτή σε μια Βιώσιμη Αιτωλοακαρνανία.

Αιτωλοακαρνανία: Πάρκο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Ο νομός Αιτωλοακαρνανίας διαθέτει ένα αναξιοποίητο ενεργειακό δυναμικό που του δίνει τη δυνατότητα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αλλά και της Εθνικής Πολιτικής για απεξάρτηση από το πετρέλαιο, διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και επίτευξης των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κυότο ,να γίνει Πρότυπο Ενεργειακό Κέντρο της Χώρας. Η Αιτωλοακαρνανία μπορεί τα επόμενα χρόνια να κάνει την Ενέργεια το σύγχρονο τοπικό της προϊόν, στηριγμένη στο οικονομικά εκμεταλλεύσιμο δυναμικό της αιολικής ενέργειας, της ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά φράγματα καθώς και της βιομάζας. Η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων του νομού στην κατεύθυνση ανάπτυξης της Αιτωλοακαρνανίας ως Πάρκου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προσφέρει νέες δυνατότητες για περισσότερες θέσεις απασχόλησης στην περιφέρεια και νέα εισοδήματα στην αγροτική ύπαιθρο. Τρεις είναι οι βασικοί Ενεργειακοί Πυλώνες που μπορεί να στηριχθεί αυτό το φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό σχέδιο.
Α) Μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια. Ο νομός παρουσιάζει ένα έντονο υδρολογικό δίκτυο που μπορεί να αξιοποιηθεί δημιουργικά με την κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών φραγμάτων( π.χ στην περιοχή της Ερμίτσας, στην περιοχή του Αυλακίου) τα οποία δεν προκαλούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις και μπορούν να καλύψουν τοπικές και ευρύτερες ενεργειακές ανάγκες. Αυτό το είδος αξιοποίησης της ενέργειας (οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί αντιπροσωπεύουν σήμερα στην Ελλάδα μόνο το 25% του τεχνικά και οικονομικά εκμεταλλεύσιμου δυναμικού της) είναι ιδιαίτερα πρόσφορο για την ανάπτυξη ορεινών απομονωμένων οικισμών και για την οικονομικότερη παραγωγή ηλεκτρισμού χωρίς τις απώλειες λόγω της μεταφοράς του. Η αξιοποίηση των υδατοπτώσεων στους υδραύλακες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι πρόσφορη σε ένα νομό με πλούσιους υδατικούς πόρους και έντονο υδρολογικό δίκτυο.
Β) Αιολικά Πάρκα. Ο νομός διαθέτει ένα αξιόλογο οικονομικά εκμεταλλεύσιμο δυναμικό ιδιαίτερα στους βορειοανατολικούς δήμους που συνορεύουν με την Ευρυτανία. Η χωροθέτηση και λειτουργία αιολικών πάρκων αποκεντρώνει την παραγωγή ενέργειας, δημιουργεί θέσεις απασχόλησης αφού είναι οικονομική δραστηριότητα εντάσεως εργασίας και προωθεί την ενδογενή βιώσιμη ανάπτυξη στηριγμένη σε τοπικούς φυσικούς, επιχειρηματικούς και ανθρώπινους πόρους. Το πυκνό δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας που είναι εγκατεστημένο στο νομό μας εξυπηρετεί με βέλτιστο τρόπο την διασύνδεση της ενέργειας που θα παράγεται από τα αιολικά πάρκα με το υπόλοιπο δίκτυο αυξάνοντας έτσι τις δυνατότητες διείσδυσης στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Γ) Βιομάζα. Η παραγωγή βιοαιθανόλης και βιοντίζελ από ενεργειακές καλλιέργειες ανοίγει νέες προοπτικές στην αγροτική ύπαιθρο του νομού που κλυδωνίζεται από την ριζική αναδιάρθωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής(Κ.Α.Π). Η ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών και η δημιουργία μονάδων παραγωγής βιοντίζελ και βιοαιθανόλης (βιοκάυσιμα) ανοίγει νέες αγορές στους αγρότες και δημιουργεί καινούργια εισοδήματα. Στις ενεργειακές καλλιέργειες για την παραγωγή βιοντίζελ εντάσσονται η ελαιοκράμβη(43-90 λίτρα βιοντίζελ/ στρ), ο ηλίανθος(43-75 λίτρα/στρ) , η σόγια, ενώ στις ενεργειακές καλλιέργειες για την παραγωγή βιοαιθανόλης εντάσσονται τα ζαχαρότευτλα(600 λίτρα/στρ), το γλυκό σόργο(670 λίτρα/στρ), ο αραβόσιτος(270 λίτρα/ στρ), τα σιτηρά. Η γεωργική βιομάζα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας προέρχεται από υπολείμματα γεωργικών καλλιεργειών καθώς και από τα υπολείμματα επεξεργασίας γεωργικών προϊόντων(πυρηνόξυλο, πυρήνες φρούτων κτλ) Όπως έχει προκύψει από την ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος της Αιτωλοακαρνανίας στην Βορειοανατολική ορεινή ζώνη του νομού παράγεται ξυλάνθρακας που καλύπτει το 50% της εθνικής παραγωγής και αναγνωρίζεται ως προϊόν εξαιρετικής ποιότητας. Η Βιομάζα δασικής προέλευσης που αξιοποιείται ή μπορεί να αξιοποιηθεί για ενεργειακούς σκοπούς συνίσταται στα καυσόξυλα, στα υπολείμματα καλλιέργειας των δασών(αραιώσεων, υλοτομίας) στα προϊόντα καθαρισμών για την προστασία τους από πυρκαγιές καθώς και στα υπολείμματα επεξεργασίας του ξύλου. Επίσης παραγωγή ενέργειας από βιομάζα μπορεί να γίνει με την ανάλογη επεξεργασία κτηνοτροφικών αποβλήτων, αστικών αποβλήτων(βιοαέριο) καθώς και αστικών απορριμμάτων.
Σήμερα το νομοθετικό πλαίσιο( νόμος για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, νόμος για την εισαγωγή στην ελληνική αγορά των βιοκαυσίμων και των άλλων ανανεώσιμων καυσίμων, αναπτυξιακός νόμος, καθεστώς ενισχύσεων του EΣΠΑ 2007-2013 για τα ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης του αγροτικού χώρου) διαμορφώνει ένα καταρχάς θετικό περιβάλλον για τη δημιουργία επενδυτικών σχεδίων παραγωγής ηλεκτρισμού από ήπιες μορφές ενέργειας. Χρειάζονται βέβαια περαιτέρω ενισχύσεις για την δημιουργία ενός ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος που θα στηρίζει την ανάληψη ρίσκου σε τέτοιες καινοτόμες δράσεις. Ο νομός Αιτωλοακαρνανίας ακολουθώντας μια Καινοτομική Αναπτυξιακή Στρατηγική στο χώρο της ενέργειας μπορεί να μετασχηματίσει ποιοτικά το αναπτυξιακό του πρότυπο και να αναδιατάξει τις παραγωγικές του δυνάμεις σε μια κατεύθυνση Νέας Ευημερίας.