Αστακός: Ποιοί και γιατί υπονόμευσαν την επένδυση από την αρχή

Tου Φώτη Κόλλια
Δύο μήνες προτού ανακοινωθεί το ναυάγιο της μεγάλης επένδυσης στον Αστακό, οι εμπλεκόμενοι είχαν αποφασίσει να κατασκευάσουν μόνο τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 1.100 MW, και όχι τον τερματικό σταθμό αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LPG).


Την κουτσουρεμένη επένδυση γνώριζαν κάποιοι στον Αστακό και γι’ αυτό δήλωναν πως θα δημιουργηθούν πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις. Αλλά ακόμα και αυτή η πολύ μικρότερη επένδυση συναντούσε την αδιαφορία ορισμένων υπηρεσιακών παραγόντων, οι οποίοι απέφευγαν να απαντήσουν στις συνεχείς ερωτήσεις της κοινοπραξίας για το αν θα εγκρίνουν τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Ανευθυνότητα

Επειδή δεν έλαβαν απάντηση (θετική ή αρνητική), οι υπεύθυνοι του έργου ουδέποτε κατέθεσαν τη σχετική μελέτη και στο τέλος το επενδυτικό σχήμα διαλύθηκε. Τελικώς το μείγμα της «ελληνικής καπατσοσύνης» (από ορισμένους εταίρους του σχήματος που θριαμβολογούσαν και φούσκωναν τα στοιχεία της επένδυσης προτού λάβουν τις εγκρίσεις), της οικολογικής υποκρισίας, της γραφειοκρατίας και των μικρών ή μεγάλων συμφερόντων αποδείχθηκε περισσότερο εκρηκτικό από το LPG το οποίο υποτίθεται πως θα εξαφάνιζε από το χάρτη τη μισή Αιτωλοακαρνανία.

Έτσι η κυβέρνηση βρέθηκε στη γωνία καθώς τις ίδιες ημέρες που συζητούνταν στη Βουλή το σχέδιο νόμου για το fast track, ο μηχανισμός για την επιτάχυνση μεγάλων επενδύσεων, ναυαγούσε το σημαντικότερο σχέδιο που εξαγγέλθηκε επί των ημερών της.

Και για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, η επένδυση των 3,2 δισ. δεν ήταν του Κατάρ! Από την αίτηση που είχε κατατεθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για το σταθμό ηλεκτροπαραγωγής προέκυπτε πως εξέχοντα ρόλο είχαν οι παλαιστινιακές οικογένειες Sabbagh και Khoury, οι οποίες συμμετείχαν με 33% μέσω της εταιρείας S&K SAL. Οι δύο οικογένειες ελέγχουν τον κατασκευαστικό κολοσσό Consolidated Contractors Corp. (CCC) ο οποίος εδρεύει στην Αθήνα και κυριαρχεί στις αγορές της Μέσης Ανατολής.

Την ίδια ώρα που κάποιοι στην κυβέρνηση μιλούσαν για επένδυση του Κατάρ στον Αστακό, το άλλο 33% θα το κατείχε η γερμανική εταιρεία Rosebud -θυγατρική (;) αμερικανικής επιχείρησης- που εκπροσωπείται από τον κ. Ι. Αντωνιάδη - Σπορίδη.

Πολλοί είχαν αναρωτηθεί πώς η άγνωστη Rosebud είχε καταφέρει να συνεταιριστεί με παγκόσμιους κολοσσούς όπως τους ιδιοκτήτες της CCC και τις δύο εταιρείες του Κατάρ (QatarPetroleumInternational, QatarElectricity and Water Company) που θα είχαν το υπόλοιπο 33%. Όλα δείχνουν πως η Rosebud δεν πρόσφερε μόνο τεχνολογία για παραγωγή βιοκαυσίμων, αλλά και πολιτικές διασυνδέσεις με παράγοντες της περιοχής και της κυβέρνησης. Η διοίκηση της Rosebud ήταν αυτή που ανέτρεψε τους αρχικούς κυβερνητικούς ισχυρισμούς για τις αιτίες του ναυαγίου καθώς εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία τα φόρτωνε όλα στην S&K SAL. Αρχικά είχε διαρρεύσει (υπήρξαν και δημόσιες δηλώσεις) ως αιτία η αδυναμία συμφωνίας για πώληση του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ιταλία.

Η Rosebud υποστήριζε πως οι Παλαιστίνιοι ήθελαν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη απόδοση από την επένδυση και πίεζαν το Κατάρ να προμηθεύσει το φυσικό αέριο σε χαμηλότερη τιμή. Το Κατάρ δεν δέχτηκε να πωλήσει αέριο σε χαμηλότερη τιμή και το σχέδιο ναυάγησε, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η πλευρά του Ι. Αντωνιάδη.

Ιταλικό (;) σαμποτάζ

Όμως δεν ήταν μόνο τοπικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες αυτοί που έβαζαν τρικλοποδιές στη «φουσκωμένη» (όπως αποδείχτηκε) επένδυση του Αστακού. Κάποιοι στην ελληνική και ιταλική αγορά ενέργειας δεν έβλεπαν με καλό μάτι την είσοδο των Αράβων.

Τα ρεπορτάζ για το ναυάγιο ήταν διανθισμένα με διαρροές εκπροσώπων της ιταλικής Edison οι οποίοι υποστήριζαν πως η κοινοπραξία του Αστακού δεν είχε βρει αγοραστές του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ιταλία. Κατά σύμπτωση, η Edison (μέσω της Elpedison, της κοινής εταιρείας με τα ΕΛΠΕ) προωθεί την κατασκευή σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στον Αστακό.

Το πάθημα έγινε μάθημα για την κυβέρνηση

Η ματαίωση της επένδυσης στον Αστακό για την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου και μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ουδόλως επηρεάζει την εφαρμογή της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Κατάρ, την οποία υπέγραψαν οι δύο χώρες στη Νέα Υόρκη πριν από περίπου ένα μήνα.

Οι αρμόδιοι υπουργοί είναι κατηγορηματικοί σε αυτό. Ο υπουργός Επικρατείας Χάρης Παμπούκης και ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις της χώρας, Σπύρος Κουβέλης, είναι απόλυτοι.

Και διαβεβαιώνουν σε όλους τους τόνους ότι η υπόθεση του Αστακού είναι άσχετη προς το πακέτο των 5 δισ. που συμφωνήθηκε στη Ν. Υόρκη. Μάλιστα τονίζουν, ενισχύοντας την επιχειρηματολογία τους, ότι η κοινή ελληνοκαταριανή επιτροπή, η σύσταση της οποίας προβλέπεται στο μνημόνιο στρατηγικής συνεργασίας που υπέγραψαν οι δύο χώρες, συνεδρίασε χθες στην Αθήνα.

Οι δύο υπουργοί τονίζουν επίσης ότι μεταξύ των δύο θεμάτων υπάρχουν σημαντικές διαφορές.

Η επένδυση στον Αστακό, όπως αναφέρουν, ήταν μια ιδιωτική συμφωνία και επένδυση στην οποία το κράτος, η κυβέρνηση, αναμείχθηκε μόνο σε ό,τι αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για την πραγματοποίηση της επένδυσης. Αντίθετα, όπως τονίζεται από κυβερνητικής πλευράς, η συμφωνία της Νέας Υόρκης είναι μια διακρατική συμφωνία. Η κυβέρνηση πάντως αιφνιδιάστηκε από την εξέλιξη.

Η εξέλιξη της υπόθεσης του Αστακού προβλημάτισε τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, τα οποία φαίνεται ότι επανεξετάζουν τη στάση τους για παρόμοιες περιπτώσεις και προκρίνουν την υπογραφή διακρατικών συμφωνιών πριν υπάρξουν οποιεσδήποτε ιδιωτικές συμφωνίες για τόσο μεγάλες επενδύσεις.

Αυτό επιβεβαιώνει εξάλλου με δήλωσή του στην «Ισοτιμία» ο υφυπουργός Εξωτερικών Σπ. Κουβέλης αναφέροντας ότι: «… το συγκεκριμένο project ξεκίνησε ως ιδιωτική επένδυση, ως ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα, άρα ως κυβέρνηση δεν είχαμε τη δυνατότητα να παρέμβουμε και δεν πρέπει σαν κυβέρνηση να παρέμβουμε και να κατευθύνουμε τους επιχειρηματίες. Αυτό στο οποίο στοχεύουμε μέσα από το στρατηγικό σχεδιασμό που κάνουμε για τις επενδύσεις είναι οι συμφωνίες να γίνονται καταρχάς σε κρατικό επίπεδο και στη συνέχεια να ανοίγεται ο δρόμος για τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα».

B. Μούρτης

Τρίβουν τα χέρια τους οι ισχυροί παίκτες στην αγορά ηλεκτρισμού

ΤΑ ΧΕΡΙΑ τους τρίβουν ικανοποιημένοι επαΐοντες του χώρου για το ναυάγιο της σχεδιαζόμενης επένδυσης από την Quatar Petroleum στη Ναυτική Βιομηχανική περιοχή του Αστακού.

Από πλευράς των εταιρειών παραγωγής καυσίμων εγέρθηκαν ερωτήματα για την επιλογή ως καυσίμου του LPG (συμπιεσμένο φυσικό αέριο) σε μία μονάδα 1.100 μεγαβάτ, αλλά και για πιθανές επιδράσεις στην υφιστάμενη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η θετική εξέλιξη του έργου και οι χαμηλές τιμές του καυσίμου θα δημιουργούσαν άτυπα τιμές dumping, προκαλώντας ανισορροπία στην αγορά ηλεκτροπαραγωγής, όχι μόνο την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή, γεγονός που οδήγησε σε πληθώρα αντιδράσεων από πλευράς των ενδιαφερομένων.

Οι ισχυροί παίκτες στην αγορά ηλεκτρισμού, είχαν εκφραστεί αρνητικά ως προς το έργο υποστηρίζοντας ότι μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο σε μορφή LPG θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα ανταγωνισμού τόσο στην εγχώρια όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά.

Σοκ αλλά και ανακούφιση από τη ματαίωση του deal

ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΑ συναισθήματα προκάλεσε η είδηση ότι ματαιώνεται η επένδυση-μαμούθ στον τομέα της ενέργειας, που θα γινόταν στον Αστακό, στους τοπικούς άρχοντες της Αιτωλοακαρνανίας.

Το ναυάγιο της συμφωνίας με το εμιράτο του Κατάρ χαρακτηρίζεται δυσμενέστατη εξέλιξη, που τορπιλίζει την προσπάθεια να αναπτυχθεί το λιμάνι και η ευρύτερη βιομηχανική ζώνη του Αστακού, από τον νομάρχη Θύμιο Σώκο. Εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη εκφράζει στην «Ι» ο δήμαρχος του Αστακού Παναγιώτης Στάικος· ο δήμος άλλωστε γιορτάζει τη ματαίωση του deal. Η διαμάχη δημαρχίας - νομαρχίας κρατούσε αρκετό καιρό. Οι μεν μιλούσαν για έργο που δεν θα προσέφερε θέσεις εργασίας αλλά μόνο ρύπους.

Οι δε αντιμετώπιζαν την επένδυση ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη της περιοχής. Παρά την αρχική θετική γνωμοδότηση που πήρε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, την οποία είχε καταθέσει το νομαρχιακό συμβούλιο, ο δήμος σε συνεργασία με την επιτροπή αγώνα πολιτών του Αστακού αλλά και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, καταδίκαζε το εγχείρημα.

«Ο θησαυρός ήταν άνθρακες», δήλωσε χαρακτηριστικά στην «Ι» ο δήμαρχος Παναγιώτης Στάικος, ο οποίος αναγνωρίζει ως μόνη σύμμαχο την υπουργό Τίνα Μπιρμπίλη και καλεί την κυβέρνηση να επενδύσει σε μονάδες χαμηλής όχλησης και σε μικρότερα ενεργειακά πρότζεκτ.

Ζητά επίσης να λειτουργήσει το Πλατυγιάλι ως εμπορικό και διαμετακομιστικό λιμάνι και να καταστεί πύλη προς τη Δύση.

Να σημειωθεί ότι το δημοτικό συμβούλιο είχε εγκρίνει αρχικά τους περιβαλλοντικούς όρους της επένδυσης φυσικού αερίου στον Αστακό, θεωρώντας ότι η επένδυση αυτή θα απασχολούσε περίπου 1.500 άτομα.

Η πραγματικότητα, σύμφωνα με τον δήμαρχο είναι ότι θα απασχολούνταν τελικά 140 άτομα, από τα οποία τα 100 θα ήταν εξειδικευμένο προσωπικό. Το χειρότερο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι η ενέργεια δεν θα χρησιμοποιούνταν για τις εγχώριες ανάγκες, αλλά για τις ανάγκες της Ιταλίας. Επομένως στην Ελλάδα θα έμενε μόνο η ρύπανση του περιβάλλοντος.

Μιλώντας στην «Ι» λίγες ώρες πριν ανακοινωθεί επίσημα ότι το έργο ματαιώνεται, ο νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας, κ. Σώκος χαρακτήρισε προφάσεις τις ενστάσεις που εγείρονται περί περιβαλλοντικής ρύπανσης, υπογραμμίζοντας ότι μόνοι χαμένοι είναι η οικονομία και η ανάπτυξη. «Ελάχιστοι γνωρίζουν τι πραγματικά υπάρχει στον Αστακό.

Πρόκειται για μια υποδομή με τεράστια δυναμική, που έπρεπε να αξιοποιηθεί για να μετατραπεί η περιοχή σε ενεργειακό κόμβο», σημείωσε ο κ. Σώκος.

Όλγα Μπαλαφούτη

isotimia.gr