''Η υπόθεση σηκώνει τσιγάρο''...

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις <<Γκιούρδας Εκδοτική>> το τελευταίο βιβλίο του αγρινιώτη Επίκουρου Καθηγητή της Ιταλικής Λογοτεχνίας στο τμήμα Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. ΙωάννηΤσόλκα, υπό τον τίτλο "Η υπόθεση σηκώνει τσιγάρο",που περιλαμβάνει μεταφρασμένα κείμενα του Ιταλού συγγραφέα, εβραϊκής καταγωγής,Ίταλο Σβέβο (1861-1928).

Ο Ίταλο Σβέβο υπήρξε από τους πλέον μανιώδεις καπνιστές,ο οποίος ανέπτυξε με το δικό του ειρωνικό και ιδιαίτερο τρόπο,(που μόνο ο ίδιος γνωρίζει),τη φιλοσοφία του "τελευταίου τσιγάρου". Το ταξίδι στο κόσμο του εν λόγω βιβλίου ξεκινά μ’ ένα νεανικό άρθρο του συγγραφέα ,που δημοσιεύτηκε στη στήλη <<Κοσμικές Αντηχήσεις>> της εφημερίδος L’Indipedente στις 17 Νοεμβρίου 1890, συνεχίζεται με κείμενα από το διήγημα ''Η Νωθρότητά μου'' και από το μυθιστόρημα ''Η Συνείδηση του Ζήνωνα''. Ακολουθεί η σκηνή στο κουπέ ενός τρένου από το Σύντομο συναισθηματικό ταξίδι μεταξύ δυο καπνιστών ,δυο μικρά αποσπάσματα από το διήγημα Ουμπερτίνο, ο Οράτιος Τσίμας και οι Εξομολογήσεις ενός αξιοσέβαστου γέροντα , ενώ η μαγεία της διαδρομής ολοκληρώνεται στην παρουσίαση προσωπικών στιγμών από το Ημερολόγιο για την αρραβωνιατικιά και από τα Γράμματα στη σύζυγο, Λίβια Βενετσιάνι....

Πρόκειται για μια συναρπαστική διαδρομή στο φαντασιακό κόσμο της πένας του Σβέβο, όπου η γεύση που θα αποκομίσει ο ταξιδιώτης δε θα είναι ούτε πικρή,ούτε γλυκειά .....Θα είναι αληθινή! Για τον Ιταλό συγγραφέα το <<τσιγάρο δεν είναι ασθένεια,η ίδια η ζωή είναι ασθένεια>>....Και επειδή γνωρίζει ότι <<η ζωή δεν είναι ούτε ωραία ούτε άσχημη, είναι αυθεντική>>, εκείνο που τον απασχολεί και αποτελεί την ουσία της προβληματικής του Σβέβο είναι ότι:<<Σταματώντας το κάπνισμα θα γινόμουν , άραγε,ο ιδανικός, ο δυνατός άνθρωπος που ονειρευόμουν να είμαι;....>>

Μπορεί για τον Ίταλο Σβέβο το τσιγάρο να αποτελεί <<πράξη αδύναμης θέλησης >>,να ορκίζεται πως κάθε τσιγάρο που πρόκειται να καπνίσει ότι είναι και το τελευταίο,αλλά στο έργο του αντιπροσωπεύει τη <<φωνή του παραλόγου>> και της <<συνειδήσεώς>>του!..Αντίθετα,υπάρχουν μορφές,όπως εκείνες της συζύγου του ,οι οποίες εκφράζουν <<τη φωνή της λογικής>> και την <<υγεία>>... Φυσικά πρόκειται για ένα εκπληκτικό παιχνίδι πάλης μεταξύ των παραπάνω μορφών, όπου η υγεία αντιπαρατίθεται με την ασθένεια και όλες οι <<υγιείς>> δυνάμεις συντρίβονται και τσακίζονταιστο τέλος.....

Ο Σβέβο πίστευε ότι η ζωή είναι μια <<ασθένεια της ύλης>> και μια και το τσιγάρο αποτελεί μέρος αυτής ουδέποτε παρέλειπε να καπνίζει τα εξήντα τόσα...τσιγάρα του καθημερινά.... και η<<ισχυρή>> του θέληση να εξαντλείται σε όρκους: Σήμερα Κυριακή 21 Μρτίου 1897 ώρα 12.οο ακριβώς. Ο Έκτορ Σμίτς αφού εξάντλησε όλα τα είδη όρκων ορκίστηκε με ευλάβεια πάνω στο καπάκι της λεκάνης της τουαλέτας να μην καπνίσει πια ξανά. Αμήν!

Στο τέλος, δε ,έχασε τη ζωή του από αυτοκινητιστικό δυστύχημα....! Η κόρη του Λετίτσια Σμίτς μιλώντας για τον πατέρα της χαρακτηριστικά διηγείται: O πατέρας μου (Έκτωρ Σμίτς) προσπάθησε σε όλη του τη ζωή, μάταια,να απελευθερωθεί από την κακή του αυτή συνήθεια. Θυμάμαι ότι μια μέρα γύρισε στο σπίτι ευτυχής και είπε: Ω,πόσο ευτυχισμένος είμαι! Εδώ και τρεις μέρες δεν καπνίζω,αισθάνομαι άλλος άνθρωπος και αυτός ο άλλος άνθρωπος θέλει πολύ να καπνίσει! Και πήρε ένα τσιγάρο και το άναψε.....

Επιλογικά, στο βιβλίο του ακαδημαϊκού Ιωάννη Τσόλκα ο αναγνώστης ανταμώνει το αληθινό με το ψεύτικο,το υγιές με το νοσηρό, το παράλογο με το λογικό, ανακαλύπτει την ηδονή του τελευταίου τσιγάρου, την εσωτερική πάλη ενός ανθρώπου που ξέρει ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο αλλά το απολαμβάνει γιατί κάθε φορά που καπνίζει και ένα τσιγάρο ,αυτή η φορά υποτίθετο ότι θα ήταν και η τελευταία,τηνειρωνία του Σβέβο αλλά και τη μεταφραστική δεινότητα του συγγραφέως.

Και όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό και με την πρόσφατη απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους!... Πραγματικά, η υπόθεση σηκώνει τσιγάρο...!..

Μαρίνα Μιχ. Καπελάκη