Ο Χάρτης της Αιτωλοακαρνανίας περίπου 2500 χρόνια πριν

Γράφει ο Λίνος Γ.Υφαντής, φιλόλογος
Ο εικονιζόμενος χάρτης που βλέπετε εκδόθηκε το 1926 και αναπαριστά την αρχαία Ελλάδα. Δημοσιεύτηκε το 1926 από τους Velhagen Klafing και φυλάσσεται στο Πανεπιστήμιο Austin του Τέξας, όπου και υπάρχει στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου.
Όπως παρατηρούμε, πολύ διαφορετική ήταν η Αιτωλοακαρνανία πριν 2500 χιλιάδες χρόνια περίπου .
Το νοτιοδυτικό τμήμα της, στις σημερινές εκβολές του Αχελώου είναι τελείως διαφορετικό: Απέναντι στους σημερινούς νήσους Εχινάδες, δεν υπήρχε η σημερινή πεδινή περιοχή, αλλά αντίθετα ήταν καλυμμένη με νερό Όπως μας λέει χαρακτηριστικά ο Θουκυδίδης η περιοχή των Οινιάδων το χειμώνα λίμναζε από τα νερά του Αχελώου και έκανε τη στρατοπέδευση σ’ αυτή αδύνατη. Την εποχή αυτή ο ποταμός Αχελώος λέγεται ότι ήταν πλωτός μέχρι την πόλη Στράτος.
. Η πόλη των αρχαίων Οινιαδών ήταν ένα από τα σπουδαιότερα αρχαία Λιμάνια, εγκαταστάσεις των οποίων σώζονται ακόμα και σήμερα(!). Εκεί έγινε και η ναυμαχία Αθηναίων-Μακεδόνων το 323 π.χ.
Καλυμμένη με νερό ήταν επίσης μεγάλο τμήμα της πεδινής περιοχής νότια του όρους Αράκυνθος, όπου σχηματίζονταν μικρά νησάκια. Αναφερόμαστε σε εκτάσεις πλησίον των σημερινών λιμνοθαλασσών του Αιτωλικού και του Μεσολογγίου. Αντ΄αυτού η θέση των αρχαίων πόλεων Καλυδώνα και Πλευρώνα ήταν πολύ πιο κοντά στη θάλασσα από ότι είναι σήμερα, για αυτό και είχαν τεράστια στρατηγική σημασία.
Ο χάρτης των πόλεων ήταν τελείως διαφορετικός. Από τη μια οι Ακαρνανικές πόλεις: Στη περιοχή της σημερινής Ακαρνανίας δεσπόζουν στη περιοχή της Αμφιλοχίας η Λιμναία ( ήταν πιο κοντά στη σημερινή πόλη από ότι δείχνει ο χάρτης) και το Αμφιλοχικό Άργος, η Μεδεών ( κοντά στη σημερινή Κατούνα), το Θύρρειο ( έδρα του Κοινού των Ακαρνάνων για πολλά χρόνια όπως και η αρχαία πόλη «Στράτος»), ενώ παράλληλα στις δυτικές ακτές της Ακαρνανίας από βόρεια προς νότια διακρίνονται το Ανακτόριο ( κοντά στη σημερινή Βόνιτσα), το Σόλλιον ( Πάλαιρος) η Αλυζία, ( κοντά στο σημερινό Μύτικα), ο Αστακός και φυσικά η αρχαία πόλη των Οινιαδών.
Αντίθετα στη Αιτωλία παραθαλάσσιες πόλεις στο σημερινό Πατραϊκό Κόλπο διακρίνονται: Η Πλευρώνα, η Καλυδώνα, η αρχαία Χαλκίδα ( που μέρος της είναι βυθισμένο πια στο Πατραϊκό κόλπο, η Μακύνεια και φυσικά η Ναύπακτος. Στην ενδοχώρα δεσπόζει φυσικά το Θέρμο, έδρα του Κοινού των Αιτωλών , οι παραλίμνιες πόλεις Λυσιμαχεία, Πάμφιο, Θέστιο και φυσικά το αρχαίο Αγρίνιο, το οποίο ήταν ήδη γνωστό στους αρχαιολόγους.

Αξιοσημείωτα.
Για κάποιες περιοχές οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες. Προφανώς αυτός είναι και ο λόγος που δεν αποτυπώνονται στο χάρτη που βλέπετε.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λίμνη Βουλκαριά, κοντά στη σημερινή Βόνιτσα. Σύμφωνα με κάποιες εκδοχές η Βουλκαριά ήταν λιμνοθάλασσα εκείνη την εποχή και τα νερά της έφτανα ως τον Αμβρακικό κόλπο. Από τη σημερινή Βουλκαριά διέφυγε στην αρχαιότητα , σύμφωνα με εκτιμήσεις ιστορικών, η Κλεοπάτρα και Αντώνιος με το στόλο τους ύστερα από την ήττα του στόλου τους στο ¨Ακτιο το 31 π.χ. μέσω ενός καναλιού. Αυτό λέγεται ότι είχε διανοιχθεί με εντολή της βασίλισσας της Αιγύπτου, το οποίο ξεκίναγε από τη λίμνη και κατέληγε κοντά στη σημερινή Πάλαιρο.
Κλείνοντας αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς η Αιτωλοακαρνανία ήταν ενωμένη στην αρχαιότητα με τη Λευκάδα. Συγκεκριμένα ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων στο έργο του «Γεωγραφικά» αποκαλεί ουσιαστικά την Λευκάδα «Χερσόνησο της Γης των Ακαρνάνων» ( Ακτήν Ηπείρον) ενώ την απέναντι απ’την Ιθάκη και την Κεφαλλονιά περιοχή ονομάζει «Ηπειρον» εννοώντας την Ακαρνανία˙

( Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ''Ρίζα Αγρινιωτών'' )