Γράφει ο Λίνος Υφαντής
( αναδημοσίευση από το περιοδικό "Επίκαιρα Αιτωλοακαρνανίας")
Η Αιτωλοακαρνανία έχει ως γνωστόν πλούσια αλλά ανεξερεύνητη ιστορία. Υπάρχει μια πτυχή της όμως που έχει έρθει ακόμα λιγότερο στο φως της δημοσιότητας. Δεν είναι άλλη από τα μυστικά που κρύ
βουν οι ακτές της: Ναυάγια εμπορικών και πολεμικών πλοιών, επτασφράγιστα μυστικά της ιστορίας. Συνολικά οι Επιστήμονες από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών οι οποίοι ερεύνησαν εξονυχιστικά τον πυθμένα του Πατραϊκού Κόλπου για μια δεκαετία, στο πλαίσιο χαρτογράφησής του εντόπισαν 14 ναυάγια Πολλά από αυτά βυθίστηκαν εξαιτίας των ναρκών που υπήρχαν στη θαλάσσια περιοχή του Πατραικού κόλπου Συγκεκριμένα καταγράφηκαν συνολικά 840 νάρκες αγκυροβολημένες σε βάθη 4 & 15 μ.,, 18 μαγνητικές νάρκες βυθού και 444 αντιναρκαλιευτικοί πλωτήρες σε βάθος 4 μ. απο την επιφάνεια. Τον καθαρισμό των θαλασσών μας ανέλαβε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου το Πολεμικό μας Ναυτικό καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες που δεν ήταν όμως χωρίς απώλειες ανδρών και ενός ναρκαλιευτικού. Η ναρκαλιεία βασίστηκε στα αρκετά ακριβή στοιχεία για τα ναρκοπέδια που έδωσαν οι κατακτητές μετά την ήττα τους.
Από κεί και πέρα η έρευνα των ναυαγίων ήταν μια υπόθεση ιδιαίτερα δύσκολη. Και αυτό οφειλεται λόγω της κακής ορατότητας στο βυθό της θάλασσας. Ως αίτια θεωρούνται τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ( Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, επέκταση λιμανιών Πάτρας-Αιγίου-ρύπανση κτλ)
Εξειδικευμένα στη παρούσα φάση εμείς θα ασχοληθούμε με τεσσερα συγκεκριμένα ναυάγια τα οποία βυθίστηκαν μεν στον Πατραικό κόλπο αλλά είναι τα πιο κοντινά στις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας: Το ελληνικό εμπορικό πλοίο «Άγιος Νεκτάριος», το ελληνικό πετρελαιοκίνητο εμπορικό «Άγιος Γεώργιος» το ναυάγιο του νορβηγικού εμπορικού ατμόπλοιου Svein Jarl, καθώς και το Μargueritte που μετέφερε Ιταλούς αιχμαλώτους ήταν το πιο πολύνεκρο ναυάγιο που συνέβη τα νεότερα χρόνια.
Άγιος Νεκτάριος
Ο «Άγιος Νεκτάριος» ναυπηγήθηκε το 1944 στην Αγγλία.
Έπειτα εκτελούσε δρομολόγια με ελληνική σημεία από την Ελλάδα προς την Ιταλία και άλλους προορισμούς. Το μήκος του πλοίου δεν ξεπερνούσε τα 40μ. Το τελευταίο του ταξίδι έμελε να είναι εκείνο προς την Τεργέστη, το οποίο πραγματοποίησε το Μάρτιο του 1963. Μετέφερε 646 δέματα βαμβακόσπορο. Η αιτία βύθισης του ήταν η φωτιά που ξέσπασε στο πλοίο, ενώ βρισκόταν κοντά στον ανατολικό κάβο της νήσου Οξιάς, η οποία βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνιά της Αιτωλοακαρνανίας, στις εκβολές του Αχελώου. Το πλοίο είναι βυθισμένο περίπου 38μ από την επιφάνεια της θάλασσας. Αξιοσημείωτο στην όλη υπόθεση ήταν ότι για πολύ καιρό στην επιφάνεια του νερού επέπλεε μέρος του βυθισμένου φορτίου, που αποτελούνταν από βαμβακόσπορο, ο οποίος ως γνωστόν είναι πιο ελαφρύς από το νερό. Αυτό το στοιχείο οδήγησε πιο εύκολα στη πιστοποίηση της ταυτότητας του εν λόγω ναυαγίου.
Άγιος Γεώργιος
Βυθίστηκε το Νοέμβριο του 1944-ενώ εκτελούσε το δρομολόγιο Πάτρα-Πρέβεζα-στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο νησάκι «Άγιος Σώστης» Μεσολογγίου λόγω πρόσκρουσης σε νάρκη. Τα ναρκοπέδια τότε δεν είχαν ακόμα καθαριστεί και τα δρομολόγια εκτελούνταν από θαλάσσιες διαδρομές που είχαν υποδείξει οι αρχές. Το ναυάγιο αυτό κόστισε τη ζωή στα 27 μέλη του πληρώματος και τον κυβερνήτη του πλοίου. Σήμερα βρίσκεται σε βάθος 43 μέτρων και έχει σχεδόν διαλυθεί λόγω της σφοδρής έκρηξης από την πρόσκρουση στη νάρκη. Μαρτυρίες κατοίκων αναφέρουν ότι πολλά εμπορεύματα του εν λόγω πλοίου ξεβράστηκαν στις παρακείμενες ακτές
Svein Jarl.
Την ίδια τύχη με το Άγιος Γεώργιος είχε 4 χρόνια αργότερα το νορβηγικό πλοίο Svein Jarl, το οποίο προσέκρουσε και αυτό σε νάρκη και βυθίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Είχε ναυπηγηθεί το 1943, στο Τrondheim. Και είχε αποπλεύσει στις 16 Ιανουαρίου 1948 απ΄ το λιμάνι της Πάτρας, με γενικό φορτίο και προορισμό την Αμβέρσα. Έπλεε κοντά στις εκβολές του Εύηνου ποταμού όταν το πρωραίο τμήμα του κομματιάστηκε από μια ξεχασμένη νάρκη. Έχασαν τη ζωή τους και τα 22 μέλη του πληρώματος.σύμφωνα με τη νορβηγική ιστοσελίδα warsalors.com.
Marguerite
Το πιο πολύνεκρο ναυάγιο στη νεότερη ιστορία του τόπου μας. Βυθίστηκε το 1943 και αυτό από νάρκη ανοικτά της νήσου Οξιάς, στις εκβολές του Αχελώου. Μετέφερε 544 Ιταλούς αιχμαλώτους και 5 Γερμανούς μέλη του πληρώματος από την Κεφαλλονιά στη Πάτρα. Το πλοίο το οποίο κατασκευάστηκε το 1918 είχε επιταχτεί από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής για να μεταφέρει τους Ιταλούς αυτούς αιχμαλώτους, οι οποίοι ανήκαν στη μεραρχία Aqui η οποία έχασε 10.000 άνδρες στην Κεφαλλονιά ύστερα από συγκρούσεις με τους πρώην συμμάχους τους Γερμανούς. ( Από αυτά τα γεγονότα ήταν εμπνευσμένη και η γνωστή χολυγουντιανή ταινία «Το μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι»
Πηγές:
Χρ. Ντούνη "Τα ναυάγια στις Ελληνικές θάλασσες, Τόμος 2ος
Αντιναυάρχου Αριστείδη Γιαννόπουλου "Η ναρκαλιεία στις Ελληνικές θάλασσες 1944-1949
Tα ναυάγια του Πατραικού, http://www.geocities.com/wrecksofpatraikos/
Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών « Τυθύς» http://www.scubadive.gr/
Norwegian Ship Lists http://www.warsalors.com/
Η Αιτωλοακαρνανία έχει ως γνωστόν πλούσια αλλά ανεξερεύνητη ιστορία. Υπάρχει μια πτυχή της όμως που έχει έρθει ακόμα λιγότερο στο φως της δημοσιότητας. Δεν είναι άλλη από τα μυστικά που κρύ
βουν οι ακτές της: Ναυάγια εμπορικών και πολεμικών πλοιών, επτασφράγιστα μυστικά της ιστορίας. Συνολικά οι Επιστήμονες από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών οι οποίοι ερεύνησαν εξονυχιστικά τον πυθμένα του Πατραϊκού Κόλπου για μια δεκαετία, στο πλαίσιο χαρτογράφησής του εντόπισαν 14 ναυάγια Πολλά από αυτά βυθίστηκαν εξαιτίας των ναρκών που υπήρχαν στη θαλάσσια περιοχή του Πατραικού κόλπου Συγκεκριμένα καταγράφηκαν συνολικά 840 νάρκες αγκυροβολημένες σε βάθη 4 & 15 μ.,, 18 μαγνητικές νάρκες βυθού και 444 αντιναρκαλιευτικοί πλωτήρες σε βάθος 4 μ. απο την επιφάνεια. Τον καθαρισμό των θαλασσών μας ανέλαβε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου το Πολεμικό μας Ναυτικό καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες που δεν ήταν όμως χωρίς απώλειες ανδρών και ενός ναρκαλιευτικού. Η ναρκαλιεία βασίστηκε στα αρκετά ακριβή στοιχεία για τα ναρκοπέδια που έδωσαν οι κατακτητές μετά την ήττα τους.Από κεί και πέρα η έρευνα των ναυαγίων ήταν μια υπόθεση ιδιαίτερα δύσκολη. Και αυτό οφειλεται λόγω της κακής ορατότητας στο βυθό της θάλασσας. Ως αίτια θεωρούνται τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ( Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, επέκταση λιμανιών Πάτρας-Αιγίου-ρύπανση κτλ)
Εξειδικευμένα στη παρούσα φάση εμείς θα ασχοληθούμε με τεσσερα συγκεκριμένα ναυάγια τα οποία βυθίστηκαν μεν στον Πατραικό κόλπο αλλά είναι τα πιο κοντινά στις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας: Το ελληνικό εμπορικό πλοίο «Άγιος Νεκτάριος», το ελληνικό πετρελαιοκίνητο εμπορικό «Άγιος Γεώργιος» το ναυάγιο του νορβηγικού εμπορικού ατμόπλοιου Svein Jarl, καθώς και το Μargueritte που μετέφερε Ιταλούς αιχμαλώτους ήταν το πιο πολύνεκρο ναυάγιο που συνέβη τα νεότερα χρόνια.
Άγιος Νεκτάριος
Ο «Άγιος Νεκτάριος» ναυπηγήθηκε το 1944 στην Αγγλία.
Έπειτα εκτελούσε δρομολόγια με ελληνική σημεία από την Ελλάδα προς την Ιταλία και άλλους προορισμούς. Το μήκος του πλοίου δεν ξεπερνούσε τα 40μ. Το τελευταίο του ταξίδι έμελε να είναι εκείνο προς την Τεργέστη, το οποίο πραγματοποίησε το Μάρτιο του 1963. Μετέφερε 646 δέματα βαμβακόσπορο. Η αιτία βύθισης του ήταν η φωτιά που ξέσπασε στο πλοίο, ενώ βρισκόταν κοντά στον ανατολικό κάβο της νήσου Οξιάς, η οποία βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνιά της Αιτωλοακαρνανίας, στις εκβολές του Αχελώου. Το πλοίο είναι βυθισμένο περίπου 38μ από την επιφάνεια της θάλασσας. Αξιοσημείωτο στην όλη υπόθεση ήταν ότι για πολύ καιρό στην επιφάνεια του νερού επέπλεε μέρος του βυθισμένου φορτίου, που αποτελούνταν από βαμβακόσπορο, ο οποίος ως γνωστόν είναι πιο ελαφρύς από το νερό. Αυτό το στοιχείο οδήγησε πιο εύκολα στη πιστοποίηση της ταυτότητας του εν λόγω ναυαγίου.Άγιος Γεώργιος
Βυθίστηκε το Νοέμβριο του 1944-ενώ εκτελούσε το δρομολόγιο Πάτρα-Πρέβεζα-στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο νησάκι «Άγιος Σώστης» Μεσολογγίου λόγω πρόσκρουσης σε νάρκη. Τα ναρκοπέδια τότε δεν είχαν ακόμα καθαριστεί και τα δρομολόγια εκτελούνταν από θαλάσσιες διαδρομές που είχαν υποδείξει οι αρχές. Το ναυάγιο αυτό κόστισε τη ζωή στα 27 μέλη του πληρώματος και τον κυβερνήτη του πλοίου. Σήμερα βρίσκεται σε βάθος 43 μέτρων και έχει σχεδόν διαλυθεί λόγω της σφοδρής έκρηξης από την πρόσκρουση στη νάρκη. Μαρτυρίες κατοίκων αναφέρουν ότι πολλά εμπορεύματα του εν λόγω πλοίου ξεβράστηκαν στις παρακείμενες ακτές
Svein Jarl.
Την ίδια τύχη με το Άγιος Γεώργιος είχε 4 χρόνια αργότερα το νορβηγικό πλοίο Svein Jarl, το οποίο προσέκρουσε και αυτό σε νάρκη και βυθίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Είχε ναυπηγηθεί το 1943, στο Τrondheim. Και είχε αποπλεύσει στις 16 Ιανουαρίου 1948 απ΄ το λιμάνι της Πάτρας, με γενικό φορτίο και προορισμό την Αμβέρσα. Έπλεε κοντά στις εκβολές του Εύηνου ποταμού όταν το πρωραίο τμήμα του κομματιάστηκε από μια ξεχασμένη νάρκη. Έχασαν τη ζωή τους και τα 22 μέλη του πληρώματος.σύμφωνα με τη νορβηγική ιστοσελίδα warsalors.com.
Marguerite
Το πιο πολύνεκρο ναυάγιο στη νεότερη ιστορία του τόπου μας. Βυθίστηκε το 1943 και αυτό από νάρκη ανοικτά της νήσου Οξιάς, στις εκβολές του Αχελώου. Μετέφερε 544 Ιταλούς αιχμαλώτους και 5 Γερμανούς μέλη του πληρώματος από την Κεφαλλονιά στη Πάτρα. Το πλοίο το οποίο κατασκευάστηκε το 1918 είχε επιταχτεί από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής για να μεταφέρει τους Ιταλούς αυτούς αιχμαλώτους, οι οποίοι ανήκαν στη μεραρχία Aqui η οποία έχασε 10.000 άνδρες στην Κεφαλλονιά ύστερα από συγκρούσεις με τους πρώην συμμάχους τους Γερμανούς. ( Από αυτά τα γεγονότα ήταν εμπνευσμένη και η γνωστή χολυγουντιανή ταινία «Το μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι»
Πηγές:
Χρ. Ντούνη "Τα ναυάγια στις Ελληνικές θάλασσες, Τόμος 2ος
Αντιναυάρχου Αριστείδη Γιαννόπουλου "Η ναρκαλιεία στις Ελληνικές θάλασσες 1944-1949
Tα ναυάγια του Πατραικού, http://www.geocities.com/wrecksofpatraikos/
Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών « Τυθύς» http://www.scubadive.gr/
Norwegian Ship Lists http://www.warsalors.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου