Η χειμερινή γιορτή του Ξηρομέρου

>

Η Γιορτή της Τσιγαρίδας

Ένα από τα παλιότερα έθιμα των γιορτών αναβιώνει την άλλη μέρα των Χριστουγέννων στην πλατεία των Φυτειών.

Είναι η γιορτή της Τσιγαρίδας , γευστική ανάμνηση της αγροτικής κοινωνίας και οικονομίας του Ξηρομέρου.

Ξηρόμερο : Περήφανα κεφαλοχώρια στηριγμένα κάποτε σε αλληλοσυμπληρούμενα αγροτικά εισοδήματα (καπνά, ελιές, κτηνοτροφία, δημητριακά),αλλά κυρίως στη σοφή (αειφορική θα λέγαμε σήμερα) οικιακή Οικονομία.

Ανεξάρτητη οικιακή Οικονομία που συνάθροιζε τα απαραίτητα προς το ζην από τις καλλιέργειες, αλλά και τη σωστή διαχείριση των αγαθών που παρείχε η φύση και ο ανθρώπινος μόχθος.

Ακολουθώντας τον ετήσιο κύκλο της φύσης ,αλλά και το εορτολόγιο της εκκλησίας, τιμώντας την ιερότητα και των δύο, τα νοικοκυριά προέβλεπαν και μεριμνούσαν για το πιο αναγκαίο γεγονός της ζωής , την διατροφή !“Χαράς Ευαγγελίας ” για τον οικογενειάρχη που στο κελάρι του είχε το αλεύρι, το λάδι, τις ελιές, το κρασί για όλη τη χρονιά.

Η “ανταλλαγή των προϊόντων” σωστή κοινωνικά και δίκαιη οικονομικά κάλυπτε τις ελλείψεις.

Σταθερή διατροφική παράμετρος για όλα τα αγροτικά νοικοκυριά ήταν ο “οικόσιτος χοίρος ”.

Απ’ τα μέσα του καλοκαιριού εποχή της αναπαραγωγής των γουρουνιών κάθε οικογένεια προμηθευόταν το χοιρίδιο που μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων σε προβλεπόμενο μέρος του κήπου, θα εκτρέφονταν για να δώσει νόστιμο κρέας αλλά και πανηγυρική ατμόσφαιρα στο δωδεκαήμερο των γιορτών.

Χωρίς φυράματα και ορμόνες, αλλά με τα αποφάγια και άλλα γεωργικά υπολλείματα (το οργανικό κλάσμα θα έλεγαν οι οικολόγοι), με βελανιδιές από τον Πεταλά και τις άλλες περιοχές του Ξηρομέρου και με την ευχή “κι τ’ χρόν’ παχύτερο ” τα γουρούνια θυσιαζόταν για την Γιορτή της γέννησης του Χριστού και την υλική βάση της, τη διατροφή των ανθρώπων.

Άφθονο και νόστιμο χοιρινό κρέας σε αναμμένα τζάκια εύφραινε τους ερχόμενους από πολυήμερη νηστεία πιστούς Ξηρομερίτες.

Όμως, η σπατάλη ήταν γνωστή μόνο σαν λέξη, όχι σαν νοοτροπία.

Ένα σημαντικό μέρος του κρέατος θα έπρεπε να διατηρηθεί για τους ερχόμενους μήνες. Είναι χειμώνας, η εποχή που οι ζωντανοί οργανισμοί χρειάζονται τις θερμίδες του ζωικού λίπους.

Η παραδοσιακή μέθοδος του “τσιγαρίσματος” θα ολοκλήρωνε την μέριμνα της διατροφής. Μεγάλη φωτιά σε κάθε αυλή, η πυροστιά, το καζάνι και το μεράκι της νοικοκυράς κυριαρχούσε τις επόμενες μέρες των Χριστουγέννων.

Η μυρωδιά των καιόμενων ξύλων και του χοιρινού λίπους απλώνονταν τις κρύες Χριστουγεννιάτικες μέρες στα χωριά του Ξηρομέρου.

Σε πήλινα δοχεία τα τσιγαρισμένα κομμάτια κρέατος σκεπασμένα με το παγωμένο λίπος διατηρούνταν για δύο και πλέον μήνες.

Σε αναβίωση της διαδικασίας αλλά και της “γεύσης ” του εθίμου προχωρά κάθε χρόνο στις 26 Δεκεμβρίου το πρωί, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φυτειών σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου.

Θα πάμε….

ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΑΣ